Irak ile başlayan Başika krizi, dönüşü olmayan sonuçlar doğurabilir. Çünkü her iki ülkenin yönetiminden karşılıklı sert açıklamalar yapılıyor ve bu hiç te hayra alamet değil.
Önce Irak Başbakanı Haydar El Abadi’nin açıklaması, ardından Cumhurbaşkanının sert sözleri ve karşılıklı cevaplar hiç kimsenin istemediği sonuçlara yol açabilir.
Türkiye ile Irak arasındaki ilişkiler Ankara’nın geçen yılın sonlarında Musul’un kuzeydoğusundaki Başika’da bulunan kampa IŞİD’le savaşacaklara eğitim vermek amacıyla asker yollamasından bu yana gerilmişti.
Bağdat yönetimi, Türkiye’nin askeri varlığını Irak’ın egemenliğinin ‘açık ihlali’ olarak görüyor ve Türk askerinin çekilmesini istiyor.
Irak Başbakanı Haydar El Abadi, geçen hafta yaptığı açıklamada Türkiye’nin Irak’ta asker bulundurmasının ‘Bölgesel bir savaşa’ yol açabileceği uyarısında bulunmuştu.
Irak yönetiminin son olarak Türk askerlerini ‘İşgalci’ olarak nitelemesi ile sinirler iyice gerildi. Önce Başbakan Binali Yıldırım açıklama yaptı, ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan sert sözlerle Irak Başbakanı Abadi’yi hedef aldı.
Ankara’yı eleştiren Irak yönetimine sert tepki gösteren Erdoğan, Türkiye’nin Irak’ta Musul yakınlarında bulunan Başika’daki üssünü kapatmayacağını söyledi ve “Biz bildiğimizi okuyacağız” dedi.
Erdoğan, komşularında yaşanan sorunların çözümü için devreye girmenin Türkiye’nin sorumluluğu olduğunu söyledi.
Cumhurbaşkanı, Irak Başbakanı Haydar el Abadi’yi eleştirdiği konuşmasında şu ifadeleri kullandı; “Şahsıma hakaretler ediyor. Sen benim zaten muhatabım değilsin, seviyemde değilsin, kıratımda değilsin, kalitemde değilsin, Irak’tan senin bağırman çağırman bizim için hiç de önemli değil. Biz bildiğimizi okuyacağız, bunu böyle bilesin. Kim bu? Irak’ın Başbakanı. Önce haddini bil.”
Türk ordusunun Irak’tan talimat almayacağını vurgulayan Erdoğan, Irak’ın Musul kentinde IŞİD’e yönelik yapılacak bir operasyonda Türkiye’nin de yer alacağını söyledi.
Erdoğan, “Gereği neyse bunu biz gerektiği şekilde bugüne kadar nasıl yaptıysak yapmaya devam edeceğiz” dedi.
Bu restleşme ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü John Kirby’e de soruldu.
Bir gazetecinin Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Musul'un geri almasında Türkiye'nin askeri operasyonlarda yer alacağı ve Erdoğan'ın Irak Başbakanı El Abadi'ye karşı söylediği sözlerin hatırlatılması üzerine Kirby, Irak'ın tüm komşu ülkelerin Irak'ın toprak bütünlüğüne saygı göstermesi gerektiğini ve Türk güçlerinin uluslararası koalisyonun parçası olarak Irak'ta bulunmadığını vurguladı.
Kirby, “Uzun süredir söylemekteyiz, burada geçen Cuma günü Brett McGurk'un de söylediklerini duydunuz. Irak'ın tüm komşuları Irak'ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı göstermeli. Irak'ta konuşlu Türk güçleri uluslararası koalisyonun parçası olarak orada değiller ve Başika'daki durum Irak ve Türkiye hükümetlerinin çözmesi gereken bir sorun” diye konuştu.
ABD'nin Türkiye ile Irak arasındaki diyaloğu desteklediğini vurgulayan ve sorunun hızlıca çözülmesini sağlayacağını belirten Kirby, “Bütün yönetimleri kendi ortak düşmanlarına, bizim ortak düşmanımıza, IŞİD'e odaklanmaya çağırıyoruz. Önümüzdeki, günlerde ve haftalarda tüm tarafların IŞİD'e karşı mücadele için atacakları adımları koordine etmeleri gerektiğine inanıyoruz” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Irak Başbakanı Haydar El Abadi'nin Başika'da Türkiye'nin üst kurmasını istediğini kanıtlayacak şekilde elinde video kayıtlarının bulunduğu sözlerinin hatırlatılması üzerine Kirby, “Bu değerlendirmeleri, videoyu görmedim. Başbakan Abadi, kamuoyu önünde davet edilmediklerini açıkça söyledi. Biz, onların koalisyonun bir parçası olarak orada olduklarını düşünmüyoruz ve Türkiye ile Irak'ın diyalog yoluyla bu konuda çalışmalarını istiyoruz” diye yanıtladı.
Şu sıralar karşılıklı açıklamaların yapıldığı bir süreç yaşıyoruz. Ancak bu süreç her iki tarafa da zarar veriyor. Zira ortada bir sorun var ve her iki taraf karşılıklı olarak oturup bunu çözebilirler.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü John Kirby de sorunun konuşarak çözülebileceğini belirtiyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sert sözlerinin ardından gözler Irak Başbakanı Abadi’ye çevrildi.
Zira Abadi’nin vereceği cevap merak ediliyordu.
Irak Başbakanı Haydar el Abadi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a Twitter'dan cevap verdi.
Abadi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yönelik tweet’inde, “Biz sizin düşmanınız değiliz. Topraklarımızı insanımızın kararlılığıyla kurtaracağız, görüntülü çağrılarla değil” yazdı.
Fransız AFP haber ajansı Abadi’nin mesajındaki “görüntülü çağrı” ifadesiyle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 15 Temmuz darbe girişimi gecesi FaceTime üzerinden halka yaptığı çağrıyı kastettiği sonucu çıkardı.
Karşılıklı restleşmeler nereye kadar gider bilinmez, ama ülkeyi bir bilinmeyene götüreceği kesin.
Bölgede zaten yeteri kadar gerginlik, savaş, kan ve gözyaşı var.