Emekliler, çalıştıkları süre boyunca ülkenin gelişmesine, ekonomisinin güçlenmesine ve yaşanabilin bir gelecek için çalışan kişilerdir.
Bir nevi görevlerini tamamlamış insanlar topluluğu.
Yıllarca çalıştıktan sonra artık ömrünün geri kalanını huzur içinde geçinmesi gereken insanlar.
Birçok ülke, hizmet etmiş bu insanların rahat edebilmesi için yarışıyor ve elinden geleni yapıyor.
Ancak Türkiye’de durum çok farklı.
Yıllardır süregelin farklı Sosyal Güvenlik sistemleri yüzünden ülkede emekli olanların hepsi ayrı ayrı maaş almak zorunda kalıyor.
Türkiye’de emekli maaşları arasında dağlar kadar fark oluşuyor ne yazık ki. Ülkede hala Bin 500 TL’nin altında emekli maaşı alan var. Bu yüzden emeklilik sonrası çalışan çok kişi var.
Dünya emeklilik sıralamasında Türkiye’nin karnesi ne yazık ki hiçte iyi değil.
37 ülkeyi kapsayan en iyi emeklilik araştırmasında Türkiye sondan 3. sırada yer aldı. Zirvede ise Hollanda ve Danimarka bulunuyor. Türkiye sadece Arjantin ve Tayland’ın üstünde yer aldı.
Avustralya’da Melbourne Mercer’in hazırladığı Küresel Emeklilik Endeksi’ne geçtiğimiz yıl Türkiye de eklendi. Araştırmada 37 ülkenin emeklilik sistemi; yeterlilik, sürdürülebilirlik, dürüstlük ve doğruluk gibi kriterler bakımından mercek altına alındı. Ayrıntılı incelemelerden sonra her ülkenin endeks puanı ortaya çıkarılarak 37 ülkenin sıralaması yapıldı.
Zirvede 81 puanla Hollanda yer alırken Danimarka (80,3) az farkla ikinci sırada kendine yer buldu. Bu ülkeleri Avustralya (75,3), Finlandiya (73,6) ve İsveç (72,3) takip etti.
Listenin sonunda ise 39,4 puan ile Tayland yer aldı. Sondan ikinci sırada 39,5 puan ile Arjantin bulunurken Türkiye ise 42,2 puan ile sondan üçüncü oldu. Türkiye’nin hemen üstünde Filipinler (43,7) ve Meksika (45,3) yer aldı. 37 ülkenin ortalaması ise 59,3 oldu.
Ülkeler puanlarına göre A, B+, B, C+, C, D ve E gibi gruplara ayrıldı. E kategorisinde kimse bulunmazken Türkiye en alttaki D sınıfında kendine yer buldu. D kategorisinin anlamı ise emeklilik sisteminde bazı tercih edilebilir özellikler bulunmasına rağmen ciddi zayıflıklar yer alması. İyileştirmeler yapılmadan sistemin etkinliği ve sürdürülebilirliği şüpheli.
Raporda Türkiye için yapılan değerlendirmede endeksin nasıl arttırılabileceği yönünde tavsiyeler yer alırken bunların en başında şu geliyor; En yoksul bireylere verilen en düşük emeklilik maaşının arttırılması.
Türkiye’de yaklaşık 12 milyon 324 bin 186 kişi devletten emeklilik, malullük, ölüm aylığı ile dul ve yetim maaşı alıyor. Buna karşılık, yalnız 22 milyon 407 bin 415 sigortalı çalışan var. Sosyal güvenlik kurumlarının dengeyi sağlayabilmesi için öne sürülen ideal orana göre, her bir emekliye dört sigortalı çalışan düşmesi gerekiyor. Fakat eldeki veriler Türkiye’de her bir emekliye 1,63 sigortalı çalışan düştüğünü gösteriyor.
Bu veriler Türkiye’deki işsizlik sorununun neden olduğu sonuçları da gözler önüne seriyor.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de hayatı alt üst eden Covid-19’dan en çok etkilenen kesimler arasında yaşlı nüfusun ve emeklilerin yer aldığı biliniyor.
Nitekim bu çerçevede Covid-19 ile ilgili alınan ilk önlem paketi içinde emeklilere ilişkin bazı düzenlemeler yer aldı. Cumhurbaşkanı 18 Mart 2020’de Koronavirüs değerlendirme toplantısı sonrası yaptığı millete sesleniş konuşmasında, “En düşük emekli maaşını Bin 500 liraya yükseltiyoruz” dedi.
Bu sevindirici bir haber gibi görünse de aslında öyle olmadı.
En düşük emekli aylığı ne kadar? Mart 2020’de emeklilere yapılacak aylık ödeme Bin 500 TL’ye yükseltildiğine göre, emekli aylıklarının bunun daha da altında olduğu kabul edilmiş oldu. Oysa dönemin Maliye Bakanı Naci Ağbal, Haziran 2018’de, en düşük SSK emekli aylığının Temmuz 2018’de Bin 570 liradan Bin 670 liraya çıkacağını açıklamıştı.
Bugün emekli aylıklarına ilişkin veriler muamma niteliğini koruyor.
Cumhurbaşkanının Nisan ayında yaptığı açıklama sonrası Bin 435 TL alan bir emeklinin maaşına 65 TL zam yapılarak Bin 500 TL’ye çıkarıldı.
Bu zam olmamış olsa, Temmuz ayında yapılan zamla birlikte bu emekli Bin 525 TL alacaktı zaten. Oysa Nisan’daki zam bir nevi ödünç zam olarak kabul edilmiş ve Temmuz ayından 2021 Ocak ayına kadarki 6 aylık zamdan mahrum bırakılmıştı.
Ülkenin en dezavantajlı kesimi olan emekliler üzerinden oynanan bu oyunlar artık son bulmalı.
Bugün Bin 500 TL civarında maaş alan emekliler nasıl geçiniyor diye kafa yoran var mı?
Bu yüzden Türkiye’de bir emeklilik sorunu var…