JİTEM denince ölüm ve Beyaz Toroslar gelir akla.
1990’lı yılların eli kanlı yapılanması olan JİTEM, bölgede işlenen birçok cinayetin faili olarak biliniyor.
Yıllarca korundu, kollandı bu yapılanma. Ama artık bu örgütün suçları o kadar arttı ki ipler koptu ve JİTEM’e yönelik soruşturmalar başladı.
Veli Küçük ve Arif Doğan bu yapılanmanın kurucularındandı, ancak en çok ismi geçen şahıs, 1993-96 yılları arasında bölgede ve Cizre’de görev yapan Yüzbaşı Cemal Temizöz dü.
Temizöz, Buradaki görevinin ardından albaylığa terfi etti. Tekirdağ ve Denizli İl Jandarma Alay Komutanlığı görevlerinin ardından Kayseri İl Jandarma Alay Komutanlığına getirildi. 2010 yılında Yüksek Askeri Şurâ tarafından emekliye sevk edildi.
23 Mart 2009 günü Cizre'de görev yaptığı sırada yaşanan faili meçhul cinayetler nedeniyle gözaltına alındı. Cizre'nin Kuştepe köyünde faili meçhul cinayet iddialarıyla hakkında yapılan kazı çalışmaları sonucu 20 kemik parçası bulundu ve soruşturma kapsamında eski Cizre Belediye Başkanı Kamil Atak'ın oğlu tutuklandı. Olay sonrası firar eden Kamil Atak, daha sonra gözaltına alındı. Olay hakkında gözaltına alınan kişilerin ifadelerinde Temizöz'ün adı geçmekteydi.
Temizöz, Veli Küçük'ün Cizre'de görev yaptığı sırada aynı ilçede yüzbaşı olarak görev yapmaktaydı. Veli Küçük'ün ekibinden olduğu iddia edilen Temizöz'ün adı JİTEM itirafçısı Abdülkadir Aygan'ın ifadelerinde de sıkça geçiyor. Albay Temizöz gözaltına alındıktan 2 gün sonra ‘adam öldürmeye azmettirmek ve silahlı örgüt üyesi olmak’ suçlamalarıyla tutuklanarak askerî cezaevine kondu. 2009 Temmuz ayında açıklanan 104 sayfalık iddianamede Cizre'deki 20 cinayetten sorumlu tutulan Temizöz'ün 9 kez ağırlaştırılmış müebbet hapsi isteniyordu.
Kamuoyunda 'Cizre JİTEM davası' olarak bilinen ve güvenlik nedeniyle Eskişehir 2'nci Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen davanın önceki gün yapılan duruşması nedeniyle Eskişehir Adalet Sarayı çevresinde polisler geniş güvenlik önlemi aldı. Duruşmaya tamamı tutuksuz olan sanıklardan emekli Albay Cemal Temizöz, Cizre eski Belediye Başkanı Kamil Atağ ile Burhanettin Kıyak, Fırat Altın, Hıdır Altuğ ve Adem Yakin ile avukatlar katıldı. Sanıklardan Kukel Atağ ve Temel Atağ ise duruşmaya katılmadı.
Faili meçhul cinayetlere kurban gidenlerin yakınlarından bazıları duruşmada Kürtçe tercüman aracılığıyla konuşarak sanıkların cezalandırılmasını istedi.
Geçen 18 Haziran'daki duruşmada Eskişehir'de Gezi Parkı protestoları sırasında yaşamını yitiren üniversite öğrencisi Ali İsmail Korkmaz'ın öldürülmesi olayını soruşturmasında da bulunan, Eskişehir 2'nci Ağır Ceza Mahkemesi savcısı Hakan Ali Erkan mütalaasında 'olaylarla ilgili kesin, inandırıcı ve vicdani kanaate uygun delil bulunmadığını' belirterek 8 sanığın ayrı ayrı beraatlarına karar verilmesini istemişti.
Duruşmada söz alan Davanın bir numaralı sanığı Emekli Albay Cemal Temizöz, “Bugün Cizre'de ne oluyor ise 90'larda da o oluyordu” dedi. Görev yaptığı yıllarda Cizre'de huzur ve mutluluk sağladığını iddia eden Temizöz, “Bugün dahi girilemeyen Cudi, Sur, Nur mahallerine o gün de girilemiyordu. Ben oraya huzur getirdim. Bir kamyon büyüklüğünde Türk bayrağı altında insanlar yürüdü. Bunu yapmak bugün mümkün mü?” diye sordu. Temizöz, Cizre'de görev yaptığı süre boyunca spor faaliyetleri de dahil olmak üzere Cizre halkını sevdiği için pek çok hizmet yaptığını ama bu hizmetlerin yanlış lanse edildiğini savundu. Temizöz, 90'lı yıllarda Cizre'nin Kobanê kantonunda yaşananların bir provası olduğunu ama buna izin vermediğini ve bunun için mücadele ettiğini söyleyerek, “Düşünülmeyenleri yaptım. Kimsenin almadığı sorumluluğu aldım” dedi.
Son ifadelerin alınmasının ardından duruşmaya kısa bir ara veren Eskişehir 2'nci Ağır ceza Mahkemesi heyeti 'Cürüm işlemek için teşekkül oluşturmak, 'Adam öldürmeye azmettirmek', 'Adam öldürmek ve devletin birliği ve ülke bütünlüğünü bozmak'la suçlanan tutuksuz sanıklar emekli Albay Cemal Temizöz, Cizre eski Belediye Başkanı Kamil Atağ ile Burhanettin Kıyak, Fırat Altın, Hıdır Altuğ, Adem Yakin, Kukel Atağ ve Temel Atağ hakkında yeterli ve inandırıcı delil bulunmaması nedeniyle ‘Suç işlemek için teşekkül oluşturma’ suçunu düşürdü ve tüm sanıklar hakkında beraat kararı verdi.
Mahkeme heyeti, Cemal Temizöz dahil bütün sanıklara beraat kararı verirken, davada tutuklu kaldıkları süre için tazminat ödenmesine de karar verdi.
Bu dava özellikle JİTEM’in işlediği suçlar bakımından oldukça önemliydi. Zire sadece Cizre’de katledilen 21 kişi değil, tüm bölgede yaşanan cinayetlerin hesabı soruluyordu bir nevi.
Geçmişte bu ve buna benzer birçok cinayet işlendi. Yakın zamanda Roboski katliamı ve buna benzer tüm davalar bölme cezasızlıkla sonuçlandı.
Geçmişte işlenen bu kadar suçun cezası verilmiş olsaydı, günümüzde de bu tür katliamlar yaşanmayacaktı.