Sınır ihlali yaptığı gerekçesiyle Türkiye, Rusya’ya ait savaş uçağını düşürdü. Ardından kızılca kıyamet koptu. Şimdi tüm dünya bu gelişmeleri kilitlenmiş durumda.
Şimdi herkes bu işin sonunun nereye gideceğini merak ediyor.
Türkiye uçağın hava sahasını ihlal ettiğini ve 5 dakika içinde 10 kez uyarıldığını, ihlalin tekrar etmesiyle de düşürüldüğünü belirtiyor. Ancak Rus yetkililer hava sahasını ihlal etmediklerini ısrarla ifade ediyor.
İki ülkenin Genel Kurmay başkanları karşılıklı görüntü ve iz analizleriyle iddialarda bulundu.
Olayın ardından Rusya askeri ilişkileri askıya aldı.
Rus uçağının düşürülmesinin ardından iki ülke arasında yaşanan gerginlik ilk olarak uçuş seferlerine yansıdı. Rusya'ya giriş yapmak isteyen Türk iş adamlarına izin verilmedi.
Uçağın düşürülmesinin ardından Türkiye’nin hemen Birleşmiş Milletler ve NATO’ya başvurması dikkat çekti. Türkiye zaten bu iki oluşuma üye, olayın sıcaklığıyla buralara başvurması sanki suçluluk duygusu taşıyor anlamına geliyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de yaptığı ilk açıklamada, bu konuya dikkat çekmiş; “Rus uçağının Suriye’de düşürülmesi olayı terörle mücadele çerçevesinin dışına çıkıyor. Terör işbirlikçileri tarafından sırtımızdan bıçaklandık. Uçak Suriye topraklarında, Türkiye sınırından 4 kilometre ileride bir bölgeye düştü. Saldırı esnasında, 6000 metre yükseklikte ve Türkiye topraklarından 1 kilometre uzaklıkta bulunuyordu. Rus uçağı ve pilotları, Türkiye için hiçbir şekilde tehdit teşkil etmedi. Bu çok açık. Suriye’de düşürülen Rus uçağı, IŞİD’le savaş görevini yerine getiriyordu. Teröristlere önleyici vuruşlar gerçekleştiriyordu.
Üstelik biz ABD ile bu tür olayların önlenmesi konusunda anlaşma imzalamıştık. Türkiye de ABD öncülüğündeki koalisyon dahilinde terörle mücadele eden ülkelerden biri. Uçağın düşürülmesinin Türk-Rus ilişkilerine ciddi sonuçları olacaktır. Rusya, Türkiye’ye sadece komşu olarak değil, aynı zamanda dost bir ülke olarak yaklaşmıştır. Böyle bir adım kimin işine yaradı bilemiyorum ama bizim buna ihtiyacımız yok. Türkiye, Rus uçağının düşürülmesinden sonra acilen Rusya ile iletişim kurmak yerine, sanki uçağı Rusya düşürmüş gibi NATO’ya başvurdu.”
Rusya Federasyonu Başbakanı Dmitriy Medvedev ise, bu durumun, Türk şirketlerinin aldığı projelerin iptal edilmesine yol açabileceğini söyledi.
Rusya başbakanı açıklamasında şu mesajı verdi; “Rus uçağını düşüren Türkiye iktidarının suç niteliğindeki düşüncesiz eylemleri, 3 sonuca yol açtı. İlk olarak sınırların korunması dahil hiçbir ulusal çıkarla meşru gösterilemeyecek şekilde Rusya-NATO ilişkilerinde tehlikeli bir tırmanışa yol açtı. Türkiye bu eylemiyle IŞİD'i koruduğunu gösterdi. IŞİD’e ait işletmelerde üretilen petrol ürünlerinin sevkiyatına dahil olan bazı Türk yetkililerinin bu süreçten elde ettiği doğrudan finansal çıkarlar göz önünde bulundurulduğunda, bu şaşırtıcı bir şey değil. Rusya ile Türkiye arasındaki iyi komşuluk ilişkileri ekonomi ve siyasi açılar dahil olmak üzere zarar gördü. Bu hasarı telafi etmek zor olacak. Bu eylemin bir dizi ortak projenin iptal edilmesi ve Türk şirketlerinin Rus pazarındaki pozisyonlarını kaybetmesi gibi doğrudan sonuçları olabilir.”
Rusya Genelkurmay Başkanlığı da, son olay üzerine yeni tedbirler aldı. Bu çerçevede Suriye üzerinde uçuş yapan Rus bombardıman uçaklarına artık avcı uçakları da eşlik edecek ve her türlü tehdide anında karşılık verilecek.
Rusya Genelkurmay Başkanlığı Sözcüsü Korgeneral Sergei Rudskoi tarafından yapılan açıklamaya göre, Rusya'nın Karadeniz Filosu'nun amiral gemisi ve Rus donanmasının en büyük hava savunma amaçlı iki savaş gemisinden biri olan ‘Moskova’ adlı gemi, Türkiye-Suriye karasularının birleştiği noktada konuşlandırıldı.
S-300'lere benzer hava savunma sistemlerine sahip olduğu belirtilen Moskova, herhangi bir tehdit algılamasına anında cevap verecek.
Putin’in ilk açıklamasının ardından gelen bir diğer açıklama ise işin ciddiyetini ortaya koyuyor.
Putin, “Suriye'deki operasyonlarımızda uçuş güvenliğini sağlamak için alınan tedbirlerin yeterli olmadığını dün gördük. Savunma Bakanlığı ile konuyu sabaha kadar tartıştık. Suriye'deki askeri üssümüzde S-300 savunma sitemi yerleştirilecek. Bu adım ve alacağımız diğer önlemlerin, uçuş güvenliğimizin sağlanması için kafi olacağını umuyorum” diyor. Ama sonrasında tehdit gibi açıklama geliyor; “SU-24 uçağının düşürülmesi sonrası yeni vakaların yaşanma ihtimalini göz ardı edemeyiz. Benzer şeyler tekrarlanırsa mutlaka tepki vereceğiz. Türkiye'de bulunan vatandaşlarımız da tabii ki büyük riskle karşılaşabilir. Rusya Dışişleri Bakanlığı, bu konuda uyarı yapmak zorunda.”
Bu olay Türkiye ile Rusya’yı ciddi manada karşı karşıya getirdi. Umarım her iki tarafta sağduyulu hareket eder ve olay çözülür. Aksi taktirde işin sonu pek te iyi görünmüyor.