Günlük yaşamda sık sık karşılaştığımız, medyaya yansıyan birçok davada adı geçen ‘iyi hal indirimi’ni duymayanınız yoktur sanırım.
İyi hal indirimi, yargılama sonucunda cezalandırılmasına karar verilen failin, verilen cezanın yasa ile belirlenen nedenlerle indirilmesidir.
Kamuoyuna yansıyan ve toplumda adeta infial yaratan suçlar bakımından iyi hal indirimi uygulanması zaman zaman tartışmalara neden oluyor.
Bu nedenle ağır ve infial uyandıran bir suçta failin cezasının indirilmesinin doğru olup olmadığı tartışılıyor.
Peki bir zanlının iyi hal indirimi alması için hangi şartların olması gerekiyor;
Sanığın yargılama sırasında takım elbise giymesi,
Mahkemeye karşı saygılı bir tutum içerisinde olması,
Ve yargılamanın gidişatını olumsuz etkileyecek davranışlardan kaçınması, iyi hal indirimi getiriyor.
TCK’nun 62. Maddesi şöyle;
“Fail yararına cezayı hafifletecek takdiri nedenlerin varlığı halinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine, müebbet hapis; müebbet hapis cezası yerine, yirmi beş yıl hapis cezası verilir. Diğer cezaların altıda birine kadar indirilir.
Takdiri indirim nedeni olarak, failin geçmişi, sosyal ilişkileri, fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki davranışları, cezanın failin geleceği üzerindeki olası etkileri gibi hususlar göz önünde bulundurulabilir. Takdiri indirim nedenleri kararda gösterilir.”
Yasa metninden anlaşıldığı üzere, iyi hal indirimi cezayı önemli ölçüde azaltabilmektedir.
Adam eşini cadde ortasında, herkesin gözü önünde vahşice katlediyor, sonra katıldığı duruşmada takım elbise ve kravat giydiği için cezada indirim alıyor. Ben bunu anlamış değilim işte.
Bu konuda Erzurum’da görülen bir dava var.
Erzurum'da 11 öğrencisine cinsel istismarda bulunduğu gerekçesiyle indirimsiz 297 yıl hapis cezasına çarptırılan 55 yaşındaki sınıf öğretmeni Ali K.'nin cezası Yargıtay 14'üncü Ceza Dairesi tarafından bozuldu. Bozma kararı sonrası Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3'üncü Ceza Dairesi Ali K.'yi aynı suçtan 11 mağdur için 16 yıl 8 ay olmak üzere toplam 183 yıl 4 ay hapis cezasına mahkum etti. İyi hal indirimi uygulayan İstinaf Mahkemesi'nin kararıyla Ali K.'ye verilen ceza 114 yıl düşmüş oldu.
Peki, bu karar mağdur ailelerini ne kadar incitti haberiniz var mı?
Toplum vicdanını ne kadar yaraladığını biliyor musunuz?
Peki zanlı duruşmada hakime gülümsese, cezada daha da indirim alabilir mi?
Vahşice işlenen ve herkesin tepkisini çeken bir cinayetin zanlısına takım elbise giydiği için indirim uygularsan, halkın vicdanında mahkum olursun.
Hele hele infial yaratan suçların faillerine, ‘yok takım elbise giymiş, yok ayakkabısı boyalıymış, yok düğmelerini iliklemiş’ diyerek mağdurların canını daha da acıtmayın.
Önceki gün TBMM Genel Kurulu’nda milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Adalet Bakanı Abdulhamit Gül’ün de gündeminde ‘iyi hal indirimi’ konusu vardı.
Bakan Gül, “Büyük, elim bir cinayet oluyor; böyle infial olan bir hadisede yani duruşmadaki tavırdan dolayı iyi hal indiriminin yapılmasını ben bir hukukçu olarak asla anlayamıyorum. Can almışsın, kadını öldürmüşsün, duruşmada iyi halli olarak... Bu konuda da yaptığımız bir çalışmamız var” diye konuşmuştu.
Sayın Bakan elinizde yetki varken, şu ana kadar değiştirmediğiniz kabahat.
Bu uygulamanın bir an önce yürürlükten kaldırılması gerekiyor.
Aksi taktirde ‘suçlu’ya ödül vermenin bir mantığı var mı?