EŞ SEÇİMİNDE UYUM VE DENKLİK

Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla.
Eş seçiminde kefaet (denklik) uzun soluklu bir mutluluğun anahtarıdır. Sözlükte "eşitlik, denklik, benzerlik ve yeterlik" anlamlarına gelen kefaet, bir fıkıh terimi olarak evlenecek eşler arasında belirli hususlarda denkliğin bulunmasını daha çok da evlenecek eşlerden erkeğin kadına denkliğini ifade eder. Eş seçiminde denklik, evlilik birliğinin sağlam temeller üzerine kurulmasını sağlar. Kur'an'da evlilik birliğinin sağlam temeller üzerine kuruluşu sağlıklı işleyişine dair tedbir ve öğütlere yer verilirken denklik konusuna değinilmemiştir. Ancak Hz. Peygamber'in (s.a.s) sözlerinde ve uygulamalarında denklik konusu sosyal hayatın gerçekliklerini de göz önünde tutarak eşlerin uyumunu ve ailenin devamını sağlayıcı etken olarak kabul görür. Bir hadisi şerifte şöyle geçiyor; Ebü Hatim el-Müzeni'nin naklettiğine göre Resûlullah (s.a.s) şöyle buyurmuştur: "Dinini ve ahlakını beğendiğiniz bir kimse size (dünür olarak) geldiğinde onu (kızınızla) nikâhlayın. Böyle yapmazsanız yeryüzünde fitne ve bozgunculuk çıkar."
Evlilik aşamasında aranan ve erkeğin kadına denk olması anlamındaki denklik, kadının hakkını, hukukunu gözetmek adına çok önemli tedbirdir. İslam hukukçularının çoğunluğu hem evlilikte uyumu sağlama, hem de ilgili şahısların zarar görmesini önleme amacıyla kefaeti; nikâh akdinin bağlayıcılık, sıhhat veya nefaz şartı olarak görmüştür. Bu itibarla evlenecek erkeğin kadına denk olmaması halinde kadına veya velilerine nikahı feshetme hakkı tanımıştır. Erkeğin belli hususlarda kadına denk olması, söz konusu hususlarda evleneceği kadından daha aşağı bir durumda olmaması gerekir. Erkeğin kadından daha iyi bir seviyede bulunması ise kadının lehine bir durum olup denkliğe aykırı sayılmaz. İslam alimleri erkeğin evleneceği kadına nesep-soy, müslüman oluş, hürriyet, meslek, dindarlık, zenginlik, bedensel ve zihinsel özürlü olmamak gibi hususlarda denk olması gerektiğini belirtmişlerdir. Denklik eşler arasında uyum ve evlilik birliğinin devamının sağlanması açısından önemli bir etkendir. Denkliğin sağlanamadığı evliliklerin ilk zamanları duygusal yaklaşımlar ve mutlu beklentileri içerirken süreç içerisinde pişmanlıklara dönüşebilir. Kültürümüzde "Davul bile dengi dengine çalar" sözü ile de dengini bulmayan müziğin ahenginin olmadığı gibi dengini bulamayan eşlerin de uyumunun olmayacağı ifade edilir. Burada gözden kaçırılmaması gereken bir başka husus da evlenecek eşlere üçüncü şahısların müdahalesinin tavsiye boyutunu aşmamasıdır. Unutulmamalıdır ki evlilikte eşler arası denklik, yuvanın sağlam temeller üzerine kurulmasını ve adımların bugüne değil geleceğe huzurla atılmasını sağlayacaktır. Duada buluşmak dileğiyle Allah'a emanet olun.