EYLÜL 2021 KISA KISA

Öfke yüklü patlamaya hazır bombalar. Amaçsız ve hedefsiz bireyler. Mazisi işe yaramaz, geleceği ise karanlık. Maneviyat yok yada yeterince yok. Politikadan anladığı yıkıcı tutum, çalışmaktan anladığı başkasının sırtından kazanmak ama oda yok ve spor desen salt izlemelik futbol. Müzik dinlemez, sanattan anlamaz, film izlemez, varsa yoksa yıkıcı ve harap edici düşünceler. Bu tarz insanların yaşayan, nefes alan herkesten ve herkesimden ve de özellikle de başarılı, bir yerlere gelmiş bireylerden nefret etmesi çok düşündürücü. Bu tarz insani melekeler konusunda evrimini tamamlayamamış arkaik sapienslerle es kaza tartıştıysanız yandığınızın resmidir, özellikle de trafikte. Ama diyeceksiniz ki "nerden bilelim, alnında mı yazıyor" sende haklısın. Baktın basit bir sebepten ötürü karşındaki çıldırıyor, anla ki bu "O". Derhal uzaklaş..
***
Televizyonda hemen hergün Afganistan ve taze yönetimi Taliban hakkında görüntüler ekranlara gelmekte, özellikle de on binlercesinin Türkiye'ye hareket ettiğini duymaktayız YA, hemen ayaklı gazeteciler başladılar yayın yapmaya; "Geliyorlar, Afgan seli, Bitliste. Hatta bunlardan bazıları Afganistan Kelbecer bölgesindenmiş". Yahu mübarek Türkiye kilometrelerce uzunlukta yeni bir Çin Seddi, pardon Afgan Seddi kurmuş, güvenlik kameraları, Dronelar...vs. Sıkı güvenlik önlemleri almış, korkma, gelemezler. Hem sen değil aylardır, yıllardır Esentepe'den öteye geçmişliğin var mı ki diyorsun Bitlis'teler. Salla bakalım daha ne kadar sallayacaksan artık. Ondan sonra Kelbecer nedir? Nasıl bir yer ismidir, bilmiyorum. Bence atıyor, kessin atıyor.
***
Yan yana yaşamalarına karşın ne kadar da farklı bir dil oluşabiliyor. Mesela Araplarda "Allah kocanı sana bağışlasın" mealinde bir dua vardır. Genelde teyzeler birbirlerine bu şekilde dua ederken Kürt kadınlarında bu tür bir dua yoktur. Arapça "Allayi xallik zevvacki" gibi bir ifadedir sanırım. Arapçam iyi olmadığından ancak bu kadar söyleyebilirim. Ama mesela aynı kelimenin Kürtçe karşılığı olan "Xode zılamete (merete) bıhele" diye bir dua yoktur. Daha çok "Xode kurrete behele" yani Allah oğlunu bağışlasın, Xode brayete bıhele yani; Allah erkek kardeşini bağışlasın (dikkat edin kız kardeş değil) yada buna benzer bir ifade tarzı "Xode kurikeki bıde vi mali" yani; Allah bu eve bir erkek evlat versin gibi ifadeler vardır. Bu durum neden böyledir, araştırmak gerekir. Ancak bu durumun yansımalarını aile içi iletişim ve dahası mirastan paya kadar birçok sosyal alanda görebiliyoruz. Ancaaaak, şu da bir gerçek ki köprünün altından da çok sular geçti. Artık abiye kurban edilen kızlar, kan davasında barış için feda edilen kız kardeşler, ucuza mal olsun diye yapılan karşılıklı kız takası da denilen berdeller tarih oluyor. Oldukça iyi eğitimli bir Kürt kızı "kimse kusura bakmasın, babam-anam hasta olunca en çok ben bakıyorum. Dertleri, neyin en çok ben ilgileniyorum. Şimdi devlet bir ton para verecek tarlalar için ve bizimkiler de diyor ki alma o parayı. Sen alırsan elin oğlu yiyecek. Bırak ta abin yesin. Ben de dedim ki olmaz öyle şey. Benim babamın parasını niçin elin kızı yiyecek. Öyle ya, benim kocam elin oğluysa, abimin karısı da elin kızı. Ben kabul etmedim. Trilyonları alacağım, çatır çatır da yiyecem".
Zaman hızla sosyal yapıları sallıyor ve erkek egemen toplum kökünden değişiyor. Bence olumlu manada olması gereken de bu. Zira devlet kural koymuş, kız-erkek fark etmeksizin yarı yarıya. Allah'ın kanunu ise diyor ki erkeğin yarısı kıza. Klasik Kürt aile yapısında ne devletin ne de Allah'ın dediği yapılmıyor iken artık durum değişti. Dildeki erkek çocuğuna yapılan atıfta zamanla sanırım değişecektir. Hatta belki de makbul olan bir bayanın kocasının da duada yer alması zamanla dile yerleşecektir. Ama sanırım biraz daha beklemek lazım.
Kitap Zamanı: Yazar Tsugumi Ooba, Çizer Takeşi Obata. Eserin adı Death Note = Ölüm Defteri. Akılçelen Kitapları tarafından Türkiye'de okurların istifadesine sunulan 13 ciltlik eser Japonya kökenli. Kitabın sürükleyiciliği sanırım Manga serisi olmasından. Çocukken Texas, Tommiks okurdum. Biraz da onları hatırlattı sanırım.