Lütfen bekleyin..
Hakemliğinden önce futbolcu olmanın avantajıyla oyun kurallarına hakim, sahadaki özgüveni, kararlı ve ciddi duruşuyla döneminin dikkat çeken ve akılda kalmış bir isim olarak hafızalarda yer edinmiş ve özellikle kendisine gelmiş bir şike teklifini ifşa ederek büyük bir ses getiren ve cesaret örneğini göstererek takdir toplayan, eski süper lig hakemlerimizden Burhan Koçak hocam ile gerçekleştirdiğimiz röportajım sizlerle.
* Burhan Koçak kimdir?
- 3 Ocak 1945 tarihinde Artvin Borçka ilçesinde doğdum. İlk, orta ve lise tahsilimi Artvin’de yaptım. Gazetecilik yüksekokulunu İstanbul'da bitirdim. Okul yıllarında Kasımpaşa'da profesyonel futbol takımda santrafor olarak oynadım. Okul bitiminden sonra Eskişehirspor ve son olarak 1971 yılında Ankara Demirspor'a transfer olarak 1975 yılına kadar burada oynadıktan sonra yaşadığım sakatlık dolayısıyla futbola veda ederek TSDDY memur olarak çalışıp 2003 yılında şube müdürü olarak emekli oldum. Hakemliğe ise 1976 yılında arkadaşlarımın ısrarı ile başladım. On beş yıllık -hakemlik dönemimde 8 yıl Süper lig hakemliği yaptım. 1990 Yılında hakemliği bırakarak 20 yıl Süper lig dahil olmak üzere sırasıyla kademe, kademe gözlemciliği yaparak 65 yaşında yaş itibariyle gözlemcilik hayatına son verdim. Şu anda yılın altı ayını yazın Artvin'de, altı ayını ise kışın Ankara'da emeklilik tadını çıkarmaktayım.
* Eski futbolcu olmak hakemlikte ne gibi avantaj sağladı?
- Futboldan gelindiği için adaptasyon kolay oluyor. Oyuncunun topu nereye atacağını ve nereye hareket edeceğini bilerek yerini alıyorsun, Futbol sayesinde klasmanları kimsenin desteği olmadan bileğimin hakkıyla Süper lige çıktım. Eski bir futbolcu olarak, hakem-futbolcu ilişkilerini çok iyi bilerek rahat kararlar verebiliyorsun. Hakem olmak için muhakkak klasmanlarda futbol oynamak gerektiğini ve o havayı teneffüs etmek şart diye düşünüyorum.
* Hakemliğinizin ilk zamanlarında beğendiğiniz ve kendine örnek aldığınız isimler kimlerdi?
- Rahmetli Hilmi Ok, Ertuğrul Dilek ve Talat Tokat. Ertuğrul Dilek hocam 1971 yılında Ankara Demirspor'un santraforu iken hakemliğimi yaptı.
* Sahaya çıkarken herhangi bir uğurunuz var mıydı?
- Sahaya sağ ayakla çıkma inancım vardı ve ben bunun bana şans getirdiğine hep inanırdım.
* Saha içindeki ile saha dışındaki Burhan Koçak arasında ne gibi farklılıklar vardı?
- Saha içinde hep çok sert ve gaddar kişiydim. Kurallar çerçevesinde vücut dilini gerektiğinde rahat kullanabiliyordum. Gaddardan kastım oyunu karıştırmaya yönelik çaba gösterenler içindi. Hakeme yardımcı olan oyunculara yaklaşımım babacandı. Saha dışında mütevazi, sempatik ve esprilere karşı açık bir kişiliğim vardı.
* Birlikte maç yönetmekten keyif aldığınız yardımcı hakemler kimlerdi?
- Çok isim var ama sizin için bir kaçını söyleyeyim. Yılmaz Akabalı, Mahmut Duman, iki devre arkadaşım Yalçın Martı ile Hamdi Yıldırım esprili ve güvenilir arkadaşlardı.
* Görev yapmakta zorlandığınız stadyumlar hangileriydi?
- Eski isimiyle Ali Sami Yen, Fenerbahçe ve Mithatpaşa statları.
* Hangi stadyumlarda maç yönetmekten keyif aldınız?
- İlk başlarda kalabalık seyirci önünde zorlandım ama alıştıkça yukarıda yazmış olduğum her üç stadyumda da maç yönetmek zevk veriyordu.
* Hiç tehdit veya rüşvet teklifi aldınız mı?
- Tehdit almadım ama şike teklifi aldım. Bu konuda zaten ifşamla birlikte buda basına yansıdı.
* Görev süreniz boyunca başarılı bulduğunuz TFF ve MHK Başkanları kimlerdir?
- Yılmaz Tokatlı ve Mustafa Kemal Ulusu dönemi. 1983-84 Sezonu öncesinde ilk defa Süper lig (1. Lig) semineri Kemal Ulusu döneminde boğazda yapılmış ve üç gün sürmüştü.
* Gününüzü ve bugünümüzü kıyaslayacak olursak hakemler hangi dönemde daha iyiydi.
- Bizim günümüzde daha iyiydi. Saygı ve sevgi her şeyden üstündü. Kulüp yöneticileri ile maçtan önce samimi ve güven ortamında konuşup muhabbet eder, maç içinde taraf tutmaksızın kurallar çerçevesinde maçımızı yönetirdik. Maç bitiminde ise toplu halde misafirperver yöneticilerle art niyet beslemeden hakem ve gözlemciler olarak yöneticilerle yemek yer ve ayrılırdık. Hatta yemek yüzünden hakkımızda soruşturma bile açıldı ama şu anda mali yönler, bu sevgiyi ve saygıyı unutturdu gibi geliyor bana.
* Unutamadığınız bir anınızı bizimle paylaşır mısınız?
- 3. Lig Osmaniye - Elbistan şampiyonluk maçı 1987 yılı olabilir. Maçın son dakikalarına doğru çıkan olaylar nedeniyle maçı tatil ettim. Emniyet güçleri nezaretinde soyunma odasına giderken bir kişinin hazırlıklı olduğunu tespit ettim. Tel örgülerden teli yırtarak bana tekme attı. Bende tekmeden korunurken ayakkabısını ayağından alarak soyunma odasına gittim. Bu anımı her yerde anlatırım.
* Kendinizi başarılı ve başarısız bulduğunuz maçlar hangileriydi.
- Başarılı olduğum maçlardan birkaç tanesini şunlar; Galatasaray - Bursaspor 4-0, Sakaryaspor -Trabzonspor 0-2, Fenerbahçe - Altay 4-0, Samsunspor - Fenerbahçe 4-0 ve 1985 senesinde yılın hakemi seçildim. Başarısız olduğum maç ise Ali Sami yen stadında Galatasaray - Eskişehirspor 2-1 olduğu maçlardı.
* Hakemlikte keşkeleriniz oldu mu?
- Ali Sami Yen stadında Galatasaray'ın Eskişehirspor'u 2-1 yendiği maçta bir penaltı hareketini pozisyon geçtikten sonra geç değerlendirmem affedilecek bir hata değildi. O maçta sakin ve rahat değildim. Sorunlu ve hasta bir şekilde maça çıktım. Kabahat bende idi. Maçı kabul etmemeliydim ve hep keşke bu maça çıkmamalıydım derim hep.
* Gününüzden ile bugünkü şartları karşılaştırdığınızda en çok hangi konularda iç çekersiniz?
- Günümüz şartları çok kötüydü ama yine de şikayet etmezdik. Ulaşım, maddiyat, kılık-kıyafet (hakem) üç hakem maça gidiyorsun, dördüncü hakem yok. Kelle koltukta gidiyoruz. Bugünkü şartlar fevkalade. Elbiseler, sponsorluklar Federasyon ve dernekler tarafından karşılanıyor. Maddiyat görülmeyecek kadar fevkalade, biz hep cepten yerdik. Elbiselerimizi, kartları ve düdükleri beynelmilel seminerde ücret karşılığı arkadaşlardan temin ederdik. Yine de eski günlerimiz daha iyiydi.
* Bir daha olsa yine yapardım dediğiniz şeyler nelerdir?
- Profesyonel lig maçında teklif almıştım. (Takımların isimleri bende saklı kalsın) MHK'ye bildirdim, teklif eden arkadaşla mahkemelik olduk. 6 Ay bana görev vermediler, yine teklif edilseydi yine yapardım. Dürüstlükten asla ayrılmam. Adımla, şerefimle emekliliğimin tadını çıkarıyorum.
* Sahada dürüstlüğü ve efendiliği ile dikkatinizi çeken isimler kimlerdi?
- Bu isimlerden birkaçını söyleyebilirim; Rıdvan Dilmen (Fenerbahçe), Cüneyt Tanman (Galatasaray), Şenol Güneş (Trabzonspor), İsmail Arca (Eskişehirspor).
* Önce ikazlı bayrak, daha sonra ise VAR devreye konuldu. Bu iki sistemin döneminizde de olmasını ister miydiniz?
- Tabi ki olmasını isterdik. Bizim zamanımızda üç hakem vardı, maç sırasında biri sakatlandığı zaman iki hakemle devam ederdik. VAR iyi bir şey, yerinde ve zamanında kullanıldığında anlatılması imkânsız güzellikte. Bizim zamanımızda pozisyonu kaçırdığın zaman geri dönüşün imkânsız olup, yaptığın hataları ancak sonradan televizyon ekranlarında görürdün. Fazla uzatmama gerek yok VAR VAR ama hatalar çoğaldı. Hakem arkadaşlarınız uzaktaki pozisyonları bırakın yanındaki pozisyonlar içinde ayrı kararlar veriyorlar. Eski hakemliği özlüyoruz. Ankara bölgesi hakemi olarak 10 adet Süper lig hakemi idik. Çoğumuzda FİFA'ya adaydık şimdi ise FİFA için hakem aranıyor!
* Hakemliğin profesyonelliğe geçişi için neler söylemek istersiniz.
- Profesyonelliğe geçiş iyi uygulandığı taktirde fevkalade iyi. Maddi yönden her şey var ama yine de hatalar yapılıyor. Maça çıkarken hakemin kafası boş olmalı, her taraftan baskıya maruz kalan hakem hata yapacaktır. İleriki günlerde de bunların düzeleceği kanaatindeyim.
* Ülkemizde yabancı kuralı için neler söylemek istersiniz?
- Yabancı adedi Türkiye için çok fazla altyapıya yatırım yapılması lazım. Kulüpler borç batağında. Avrupa'dan futbola doymuş futbolcular Türkiye'ye para için geldiklerini unutmayalım. Müstesnalar hariç ama neredeyse bastonla gezecekler. Yeni çağın futbolu fizik gücüne ve sürate bağlı. Az al, öz al, pahalı olsun sana yıllarca hizmet edebilsin. Alırsan yaşlıları satarken kulüp ararsın.
* TFFnin hakem terfilerinde bölge bazlı adil davrandığına inanıyor musunuz?
- İnanmıyorum. Adaletsizlik her kurumda var. Bunların düzeleceğine de inanmıyorum. Keşke inandırabilseler. Artvinliyim oradaki hakem kardeşlerimin sorunlarını dinliyorum. Zaten maç sayısı az, garibanlar BAL liginden ileri gidemiyorlar. Hep aynı klasmanda yıllarca patinaj yapıyorlar. İyi ise çıkarırsın, kötü ise düşersin. Hakemleri yıllarca aynı klasmanda gereksiz bir şekilde tutmaya gerek yok. Kadroyu boşalt, geriden gelen gençlere yol açılsın.
* Günümüzde siyaset ile futbol iç içe geçmiş durumda. Sizin döneminizde bu hangi aşamadaydı?
- Bu sporumuzun mukadderatı. Bizim zamanımızda da vardı, düzeleceğine dair ümidim de yok. İnşallah ben mahcup olurum. Benim dönemimden bir örnek vermek istiyorum. Hayatında hiç hakemlik yapmamış bir kişiyi sırf delege olduğu için bu arkadaşı Süper lig gözlemcisi yaptılar. Daha neye inanayım? Adamı olan bir yere geliyor. Bana kimse kül yutturamaz. Ben ise kimsenin sırtına basarak Süper lig hakemi olmadım. Bileğimin hakkıyla, emeğimin karşılığını aldım.
* Ülke futbolumuzun Avrupa'daki çöküşü için neler söylemek istersiniz?
- Koşmayan takım 1-0 yenik başlar. 21. Yüzyılın futbolu kolektif oyun sürat ve kondisyona bağlı kalarak ancak rakip takımı eksilterek başarıya ulaşırsın. Genç oyuncularımız var, oyunu hırlaştırır ve yardımlaşma anlayışını yükseltebilirsek başarıya ulaşacağımızdan hiç kuşkum yoktur.
* Tribünlerde sıkça duyulan futbolun katili Türk hakemleri sloganı veya benzeri sloganlar var mıydı?
- Bu sloganlar bizim zamanımızda da vardı. Şimdide var. Daima yenilen taraftar günah keçisi arar, bu günah keçileri de savunusu olmayan gariban hep hakemler olur. Evet hakem hataları dünyanın her yerinde vardır ama bizde çok bu konu çok fazla abartılıyor bence.
* Genç ve yetenekli hakem adaylarına ne gibi önerilerde bulunmak istersiniz?
- Çalışın kimsenin adamı olmayın. Cesur, dürüst yürekli, doğruluktan şaşmayınız. Kuralları takım ayrımı yapmadan uygulayınız. Geleceğiniz yere bileğinizin hakkıyla geliniz. İtilerek gelmeyin, şayet yükselişiniz bu şekilde olur ise arkanızdan konuşanınız çok olur.
* Günümüzde başarılı bulduğunuz hakemler kimlerdir?
- Gözlemcilik yıllarımda hocalığını yaptığım Cüneyt Çakır, Fırat Aydınus ile genç, yetenekli beğendiğim yerden yere vurmalarına rağmen Ali Şansalan diyebilirim.
* Birçok hakem tatsız bir şekilde ayrılmak durumunda kalıyor, bu konuda ne söylemek istersiniz?
- Camiamız bunlara alışıktır. Düşenin dostu olmaz. Yeter ki ayağın kaymasın iyi günlerde dostun çok olur, sonu felaket çıkar devri. Keser döner sap döner bir gün gelir hesap döner.
* Son olarak okurlarımıza ne gibi mesajlar vermek istersiniz?
- Ben öncelikle aktif hakemliğimin üzerinden uzun yıllar geçmesine ve gözlemci olarakta epey zamandır görevden ayrılmama rağmen, beni de unutmayıp röportaj yapma isteğinizden dolayı size çok çok teşekkür derim. Batmanlı sporseverlere selam saygı ve sevgi ile selamlıyor sevgilerimi iletiyorum.
TEŞEKKÜRLER GÜRGİN TUFAN...
Geçtiğimiz günlerde danışmanlık görevini severek üstlendiğim TÜMKİAD Batman İl Başkanımız sayın Gürgin Tufan Başkanıma, Batman Medya Gazetesinin Çarşamba klasiklerinden olan Tele-Röportajımıza sponsor olarak destekte bulunmasından ötürü teşekkür eder, başarılı çalışmalarının devamını dilerim.
