Edebali, “Demir eksikliği anemisi, vücutta yeterli demirin bulunmamasına bağlı olup sık görülen ve tedavisi kolay bir kan eksikliği durumudur. Bu durum bir hastalıktan ziyade bir bulgudur. Bir sonuçtur. Bu nedenle önemli olan bu bulgunun sebebini tesbit etmek ve ona göre tedavinin yapılması gerekmektedir. Anemi, aslında kandaki alyuvar sayısının az olmasıdır. Alyuvarlar, organlara oksijen taşır, atık bir ürün olan karbondioksiti ise atılmak üzere akciğerlere taşır. Demir, alyuvarların oluşumunda en önemli yapı taşıdır. Demirin azalmasıyla beraber alyuvarlarda üretim de azalır. Sonuç olarak demiri az alyuvarlar ortaya çıkar. Kana kırmızı rengi veren alyuvardaki hemoglobin proteini olduğu için vücut teni soluklaşmaya başlar. Hemoglobin, vücuda oksijen taşıyan alyuvarlarda bulunan demirden zengin bir proteindir. Vücutta yeterli demir olmadığında depolanmış demir ( ferritin ) kullanılıp tükenince hemoglobin de düşer.
BULGU VE BELİRTİLER
Demir eksikliği hafifse hiçbir brlirti vermeyebilir. En sık görülen belirti halsizlik ve yorgunluk hissidir. Özellikle ayağa kalkıldığında baş dönmesi, oksijeni taşıyan alyuvar eksikliğine bağlı nefes darlığı, baş ağrısı, ellerde veya ayaklarda soğukluk-ısınamama; deride, dişetlerinde ve tırnaklarda soluklaşma; İleri derecede demir eksikliğinde hayati organlara kanın daha hızlı pompalanması için kalbin hızlı çalışması sonucu çarpıntı-taşikardi, hızlı akıma bağlı kalpte üfürüm, kalbin fazla çalışması sonucu kalpte büyüme ve hatta kalp yetmezliği görülmektedir. Bebeklerde ve küçük çocuklarda anemi bulguları arasında ayrıca iştahsızlık, gelişme ve büyümede yavaşlama, tırnaklarda kırılganlık, dilde şişme ve yaralar, ağız kenarlarında çatlaklar, dalakta büyüme, bazen de özellikle geceleri yorgun bacak sendromu ile kendini belli eder. Demir eksikliği anemisi bulunan kişiler buz, toprak, kağıt, kireç, kül ve boya gibi yiyecek olmayan maddelere karşı aşerebilirler. Bu aşermeye PİKA denir. Ciltte, dişetinde ve mukozalarda solukluk, kaşık tırnak, Hızlı veya düzensiz soluk alıp verme (nefes darlığı - dispne), Hızlı veya düzensiz kalp atışı, çarpıntı- taşikardi. Ekg çekilebilir, Karaciğer ve dalakta büyüme nedeniyle batın muayenesi ve batın ultrasonografisi, İç kanama açısıondan vajinal veya rektal muayene, Endoskopi ve kolonoskopik muayene.
NEDENLERİ NELERDİR
Kan Kaybı: Kan kaydı demir kaybı demektir. Kaybolan demir yerine konmazsa ve depolanmış demir de yetersizse demir eksikliği anemisi oluşur. En sık kadınlarda görülmenin sebebi, mensturasyon-adet kanama- nın uzun sürmesi, miktarca fazla olması, doğumlarda kan kaybı veya rahimdeki myomlara bağlı fazla kanamalardır. İç kanamalar: Kanayan mide, barsak ülserleri, barsak polibi ya da kalın barsak kanseri. Aspirinin veya ağrı kesicilere bağlı kanamalar. Kan emen tenya grubu bağırsak parazitleri. İdrar yollarında kanama (hematüri). Yaralanma ve cerrahi operasyonlara bağlı kan kayıpları. Sık sık kan vermeye bağlı kan kayıplar. Yetersiz Beslenme: En iyi demir kaynağı olan gıdaların başında et ( en önemlisi sakatatlar ), balık, yumurta, başta ıspanak olmak üzere yeşillikler ve özellikle çekirdekli üzüm gibi tatlı gıdalardan yetersiz beslenme sonucu demir eksikliği anemisi ortaya çıkar. Yeterli Demir Emiliminin Yapılamaması: Geçirilmiş bağırsak ameliyatı, Chron hastalığı, Çölyak hastalığı gibi emilim bozukluğu olanlarda demir yeterince emilmez. Mide asidi demirin emilmesine olumlu etki eder (sinerji etki). Böylece mide asidini azaltan ilaçlar da demir emilimini bozabilir.
TEDAVİ
Demir eksikliği anemisi genellikle başarı ile tedavi edilebilir. Tedavi nedenine bağlıdır. Kan nakli, demir enjeksiyonları veya damar içi demir tedavisi gerekebilir. Oral ağızdan alınan demir preparatları (tablet, damla, şurup, oral flakon vb) C vitamini demirin emilmesine yardımcı olur. Bu bakımından c vitaminde zengin olan gıdaların tüketilmesi: kivi, portakal, yeşilbiber ve greyfurt, çilek, kavun, papatya, ananas ve mango, domates, lahana, brokoli, patates gibi” dedi.
Lütfen bekleyin..
