Batman Şehir Sanat Yönetmeni Nazım Hikmet Çalışkan’ın modere ettiği Ferhat Keskin, Şaliko Bêkes ve Gazi Bamerni’nin katılımcı olarak yer aldığı panel Yılmaz Güney Sinema salonunda düzenlendi. Katılımcıları tanıtan moderatör Nazım Hikmet Çalışkan, Batman Tiyatro Festivali’nin önemine değinerek, festivalin bu yıl Kürdistan’ın dört parçasındaki tiyatro sanatçılarını bir araya getirmesinin çok anlamlı olduğun dile getirdi. Katılımcıların tanıtımından sonra Rusya’nın Başkenti Moskova’dan gelen tiyatro yönetmeni, oyuncu ve oyun yazarı Şaliko Bêkes Batman halkına Rusya Kürtlerinin selamını getirdiğini söyleyerek başladı konuşmasına. Festivalin amacına ulaşmasını dilediğini belirten Bêkes, Sanat alanında her hareketimiz, her programımız, her çalışmamız bizim için anlamlı bir derse dönüşmesi gerekiyor. Aslında bütün oyunları izlemeyi çok isterdim, bu benim için önemliydi, maalesef hepsini izleme şansım olmadı” dedi. Kürt tiyatrosunun daha 1800’lerde ilk örneklerini ortaya koyduğunu ifade eden Bêkes, “Bu yıllarda ortaya konan tiyatroya ilk deneyimler, ilk kendini kanıtlama girişimleri olarak bakılabilir. Daha bu yıllarda Kürtler kendi tiyatrosunu ve kurumlarını oluşturmak istedi. 1930’larda Sovyet Kürtleri, Ermenistan’da Kürt tiyatrosunu oluşturma ve kurumlaştırmaya çalıştılar. Tabi dönem dönem tiyatrolar yapıldı. Aslında sürekli olarak Kürt tiyatrosunu yaşatma gibi bir çaba içindeydiler. Anlamlı bir çabaydı, sosyal, siyasal, kültürel açıdan en büyük anlamı, Kürt gençlerine bu alanda yeni ufuklar açmak, kendi kültürünü, dilini ve yaşanmışlılarına dair güçlü bir hafıza oluşturmaktı. Büyük engeller vardı, bu engeller bir şekilde ortaya konan büyük bir emek ve çabayla bir bir aşılarak Kürt tiyatrosu yaşatılmaya çalışıldı. 27’den 40’a kadar ortaya konan büyük emekler ve çabalar sonucunda Ermenistan’ın Elegez adındaki bir köyünde ilk defa Kürt devlet tiyatrosu kuruldu. Bu bir ilkti ve Kürtler açısından çok önemliydi. Bu bir büyük statüydü de aynı zamanda” dedi. Bêkes, daha sonra Sovyetlerde Kürt tiyatrosunun gelişimini ve bugünü yaşanmış örnekleriyle anlattı.
DÖRT PARÇADA KÜRTLERİN TİYATRO DENEYİMİ
Bêkes’ten sonra söz alan Güney Kürdistanlı tiyatro eleştirmeni ve yazarı Gazi Bamerni Güney Kürdistan’da genel olarak Kürt tiyatrosunun tarihsel gelişimini ve anlattı. Güney Kürdistan’ın değişik şehirlerinde tiyatronun geldiği aşamayı anlatan Bamerni, 90’lardan sonra Kürt tiyatrosunun özgür bir ortamda kendisini geliştirme imkanını bulduğunu anlattı. DAİŞ saldırıları ve Şengal katliamından sonra Kürt tiyatrosunun, tarihsel anlamda her dönem Kürtlerin karşılaştığı zulüm ve katliam gerçeğinin mevcut haliyle Güney Kürdistan tiyatrosunun temel konusu olduğunu dile getirdi. Almanya 25 yıldır Kürt tiyatrosu üzerinde çalışma yürüten tiyatro sanatçısı, eleştirmen ve oyun yazarı Ferhat Keskin de genelde Avrupa’da özelde de Almanya’daki Kürt tiyatrosunun durumunu anlattı. Kürt tiyatrosunun bir süreç olduğunu, bu alanda üretimin çok önemli olduğunu dile getiren KeskinKürt tiyatrosuna illa bir form bulmaya çalışmanın gerekmediğini, bu üretim süreci içerisinde Kürt tiyatrosunun zaten kendi formunu bulacağını belirterek, Almanya’da taha önce kurduğu Teatra Botan ve ardında içinde yer aldığı Anderruh Tiyatrosu’ndaki kendi kişisel deneyimlerini anlattı. Konuşmalardan sonra panel soru ve cevap bölümüne geçilerek devam etti. Haber merkezi