Batman Medya Gazetesi

Kıymetli okurlar, sosyal medya üzerinde Kozluk ilçemiz Ünsaldı Köyü (Dırşane) Camii imam hatibi sayın Musab Sezgin, hocamıza şöyle bir soru yönelttik; Sorduğumuz soruyu ve hocamızın verdiği cevabı yazı köşemize taşıdık
SORU: Meyve bahçesinin yanından geçen şahıs, sahibinden izin almadan meyve ağacından meyve koparıp, yemesi caiz mi?
CEVAP: Bu konu tafsilat gerektiren bir konudur.
Şafi mezhebinde: Bahçe sahibi yabancı mı yada akraba veya dost mu, ona bakılır?
Eğer bahçe sahibi yabancı ise; Sahibinden izin alınmadan bahçesinden meyve veya sebze koparılması caiz değildir. Ancak çaresiz kalıp açlıktan ötürü, hayati tehlikesi geçiriyorsa, o zaman derureten yemesi caiz olup, fakat yediğini daha sonra tazmin etmekle mükelleftir.
Ağaçlardan kendiliğinden kopan meyveler ise; Eğer bahçe duvarının iç kısmına dökülmüşlerse, bunların hükmü  dökülmeyen meyveler gibidir. Fakat eğer duvarın dış kısmına dökülmüşlerse, eğer oranın  örfünde bu dökülen meyveleri oradan geçenlere helal etmek, adet haline gelmemişse yine haramdır.
Fakat helal etmek, adet haline gelmişse o zaman şafi mezhebinde iki görüş vardır.
Assah (kuvvetli) görüşe göre helaldir.
Karşıt görüşe göre ise haramdır.
Bahçe sahibi tanıdık olup akraba veya dost ise; Eğer zannı galip ile bilse ki sahibinin rızası vardır. Bundan rahatsız duymayacaktır. Rızasının olduğu miktarınca bahçesinden yiyebilir.
Aynı şekilde rızası çerçevesinde diğer mallarından da yiyebilir.  Bu illa bahçe ile sınırlı değildir. Yeter ki zannı galip ile rızası dahilindeki miktarı aşmasın.
Bu şahıstan şahısa değişir. Hatta zamandan zamana, ehvalden ehvale ve maldan mala göre değişir.
Fakat rızasında şekke girse, kesinlikle izin alınmadan yemesi caiz değildir.
Buna dikkat etmek lazım takvada bunu gerektirir.
İmam Nevevi Mecmu kitabında şafi mezhebini bu şekilde açıkladıktan sonra, cumhur ulemasına göre de deruret haleti hariç, izinsiz bahçelerden yenilmesinin caiz olmadığını beyan ediyor.
Sadece Hanbeli mezhebinde bir bahçe yanında geçen kişi ve bu bahçenin etrafına duvar örülmemiş ise, bahçede bulunan yaş meyvelerden yiyebileceğini beyan ediyor.
Hatta Hanbeli mezhebinde kuvvetli görüşe göre deruret olmaksızın bu yaş meyvelerden yese, bunu tazmin etmekle mükellef olmadığını beyan ediyor.
Hanbeli kaynakları bu cevazlığı sadece orda yemekle  sınırlandırıyorlar. Eğer orda yemeyip, izinsiz olarak meyveleri oradan beraberinde eve veya başka bir yere götürse o zaman caiz olmadığını beyan ediyorlar.
Dua da buluşmak dileğiyle Allah'a emanet olun.