Batman Medya Gazetesi

Ermenilerle ilgili iki bölümden oluşan yazımın ilkini şöyle başlamak istiyorum.
Ermeniler yüzyıllar boyunca Osmanlı idaresi altında yaşamış ve devlet kadrolarında görev almışlardır. Ayrıca içlerinden bir çoğu da ticaret, musiki, edebiyat, mimari vs. gibi alanlarda önemli işler başarmışlardır. Sosyal ve iktisadi hayatta kazanmış oldukları bu statü sayesinde Türklerle rahatça uyum sağlayarak, en nüfuzlu reaya konumuna sahip olmuşlardır.
Ermenilerin rahat yaşayabilmeleri için, Osmanlı Devleti kendilerine büyük fırsatlar vermiştir. Osmanlı Devleti kuruluş döneminden itibaren Ermenileri iyi niyetle himayesine almıştır. Onlar da Osmanlılara sığınmış, sadakatten ayrılmayacaklarına dair yemin etmiş bulunduklarından diğerlerinden ayrı tutulmuşlardır.
Osmanlı Devleti, bu iyi niyetli tutumunu her zaman devam ettirmişse de özellikle 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Avrupa emperyalistlerinin desteğini alan Ermenistan Taşnak Partisinin Türkiye toprakları üzerinden, illegal kurmuş oldukları Ermeni komitecileri aracılığıyla birlikte yaşamı militarize ederek var olan hayatı hem provoke etmişlerdir hem de belli bir süre sonraTürkiye devleti tarafından göç ettirilmek zorunda bırakılmasına sebep olmuşlardır. Bilhassa 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı esnasında, Rusların bağımsızlık vaatlerine kapılmaları, neticede bir Ermeni meselesinin doğmasına vesile oldu. Savaş sonunda imzalanan Berlin Antlaşmasında Ermenilerin yaşadıkları vilayetlerde ıslahat yapılması öngörülünce memnun olmadılar. Bundan sonra da Taşnak ve Hınçak Komitelerini kurup hedeflerine ulaşabilmenin vasıtası olarak terörizmi benimsediler. Bu komitelerin inancına göre “Yakın maksada gidecek biricik yol ihtilaldır. Türkiye, Ermenistan’daki bütün müesseseleri alt-üst etmek, değiştirmek, halkı umumi isyan yoluyla Türk hükümetine karşı savaştırmak” gerekmektedir.
Osmanlı padişahı II. Abdülhamit, Ermeni meselesi ve Doğu Anadolu ıslahatı konusunda çok kararlı bir tutum sergilemiş ve Berlin kongresinde öngörülen hususları hiçbir zaman yürürlüğe koymamıştır. Alman elçisine söylemiş olduğu şu sözler, onun tutumu hakkında yeterli bir fikir vermektedir: ”Ölürüm de Ermenilere muhtariyet hakkı tanıyan Berlin Antlaşmasının 61. maddesini uygulatmam.”  
Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşında sekiz cephede birden savaşmak zorunda kaldı. Bu cephelerden bir tanesi de Kafkasya cephesidir. Osmanlı birlikleri Kafkasya üzerinden hem Rusları güneyden çevirecek hem de Orta Asya’daki Türkler’den yardım alınacaktı. Fakat plan gerçekleşemedi. Enver Paşa idaresindeki Osmanlı birliklerinin Kars-Sarıkamış’ta düşmana karşı bir tek kurşun atmadan şiddetli soğuk, açlık, salgın hastalıklar vb. sebeplerden donarak şehit olması Ermenilere bekledikleri fırsatı verdi.
Size Ermenilerle ilgili bilgileri aktarmaya bir sonraki yazımda devam edeceğim